Trong quá trình sử dụng tivi, chắc hẳn không ít người đã từng gặp phải tình trạng tivi bị bóng mờ khó chịu, ảnh hưởng đến trải nghiệm xem. Vậy nguyên nhân của hiện tượng này là gì và cách khắc phục ra sao? Trung Tâm Sửa Điện Tử Limosa sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc đó.
PHỤ LỤC
1. Tivi bị bóng mờ là gì?
1.1. Định nghĩa chi tiết về hiện tượng bóng mờ trên màn hình tivi
Tivi bị mờ xảy ra khi hiển thị màu trên màn hình không thể khôi phục lại hoàn toàn sau khi một hình ảnh cố định xuất hiện trong một thời gian dài. Các phần của màn hình này có thể bị “nhiễm” bởi hình ảnh cũ, tạo ra một vệt mờ hoặc bóng đổ trong khi tivi đang hiển thị nội dung khác. Điều này làm cho chất lượng hình ảnh bị giảm, gây khó chịu cho người xem.
1.2. Giải thích cơ chế hình thành bóng mờ
Bóng mờ hình thành khi các điểm ảnh hoặc pixel trên màn hình tivi không trở về trạng thái ban đầu sau khi hiển thị một hình ảnh cố định trong thời gian dài. Khi một hình ảnh tĩnh xuất hiện, các điểm ảnh sẽ bị thay đổi trạng thái và khi người dùng chuyển sang hình ảnh khác, một số điểm ảnh sẽ không hoàn toàn phục hồi, dẫn đến tình trạng mờ trên màn hình. Điều này có thể xảy ra nhiều lần trong suốt thời gian sử dụng, gây ra hiện tượng bóng mờ.
1.3. Phân biệt bóng mờ với hiện tượng lưu ảnh (burn-in)
Mặc dù bóng mờ và lưu ảnh (burn-in) có những điểm tương đồng, nhưng chúng vẫn có sự khác biệt rõ rệt. Dưới đây là cách phân biệt:
Đặc điểm nhận dạng
- Bóng mờ: Thường là những vệt mờ nhẹ, không ổn định, có thể biến mất sau một thời gian tivi hoạt động và khi hình ảnh thay đổi.
- Lưu ảnh (burn-in): Là hiện tượng hình ảnh bị “in” vĩnh viễn trên màn hình, không thể xóa bỏ. Các điểm ảnh hoặc vùng màn hình bị ảnh hưởng sẽ luôn hiển thị một hình ảnh mờ hoặc một bóng đen, ngay cả khi tivi đang hiển thị những nội dung khác.
Nguyên nhân gây ra
- Bóng mờ: Nguyên nhân chính là việc màn hình tivi bị bóng mờ trong thời gian dài, chẳng hạn như logo kênh truyền hình, menu của các trò chơi hoặc các biểu tượng giao diện người dùng.
- Lưu ảnh (burn-in): Thường gặp trên màn hình OLED hoặc plasma, khi một hình ảnh cố định được giữ trên màn hình trong thời gian rất dài (thường từ nhiều giờ đến vài ngày). Lưu ảnh có thể xảy ra nếu màn hình được để ở chế độ tĩnh hoặc có các hình ảnh không thay đổi trong thời gian dài.

2. Nguyên nhân gây ra hiện tượng tivi bị bóng mờ
2.1. Thời gian đáp ứng của màn hình
- Giải thích về thời gian đáp ứng: Thời gian đáp ứng của màn hình tivi là thời gian mà mỗi điểm ảnh (pixel) cần để thay đổi từ trạng thái này sang trạng thái khác, từ màu sáng đến màu tối hoặc ngược lại. Thời gian đáp ứng càng thấp, màn hình càng có khả năng chuyển đổi hình ảnh nhanh chóng và mượt mà hơn.
- Ảnh hưởng của thời gian đáp ứng đến hiện tượng bóng mờ: Nếu thời gian đáp ứng của màn hình quá lâu, các điểm ảnh không kịp thay đổi trạng thái nhanh chóng, dẫn đến hiện tượng bóng mờ, hay còn gọi là “ghosting”. Điều này thường xảy ra trong các cảnh chuyển động nhanh, như khi xem thể thao hoặc chơi game, khi các điểm ảnh không thể theo kịp chuyển động của hình ảnh, gây ra các vệt mờ.
2.2. Tần số quét của màn hình
- Giải thích về tần số quét: Tần số quét (refresh rate) là số lần mỗi hình ảnh trên màn hình được làm mới trong một giây. Đơn vị của tần số quét là Hertz (Hz). Màn hình với tần số quét cao sẽ cho phép hình ảnh chuyển động mượt mà hơn.
- Mối liên hệ giữa tần số quét và bóng mờ: Tần số quét thấp có thể là nguyên nhân khiến hình ảnh trên màn hình không được cập nhật kịp thời trong những cảnh chuyển động nhanh. Điều này có thể dẫn đến hiện tượng bóng mờ, vì các điểm ảnh không được làm mới đủ nhanh để theo kịp chuyển động, tạo ra cảm giác hình ảnh bị nhòe hoặc mờ.
2.3. Công nghệ tấm nền
Các loại tấm nền có ảnh hưởng đến hiện tượng bóng mờ khác nhau:
- TN (Twisted Nematic): Tấm nền TN có thời gian đáp ứng nhanh nhưng góc nhìn hạn chế và chất lượng màu sắc không cao. Tuy nhiên, do thời gian đáp ứng nhanh, tivi sử dụng tấm nền TN ít bị bóng mờ khi hiển thị cảnh chuyển động nhanh.
- VA (Vertical Alignment): Tấm nền VA có độ tương phản cao và góc nhìn tốt hơn TN, nhưng thời gian đáp ứng của nó thường chậm hơn. Điều này có thể dẫn đến hiện tượng bóng mờ nếu xem các cảnh chuyển động nhanh.
- IPS (In-Plane Switching): Tấm nền IPS nổi bật với khả năng hiển thị màu sắc chính xác và góc nhìn rộng. Tuy nhiên, điểm yếu của IPS là thời gian đáp ứng chậm hơn so với TN, và có thể gặp phải bóng mờ trong các cảnh chuyển động nhanh nếu không được tối ưu hóa.
2.4. Xử lý hình ảnh
Các công nghệ xử lý hình ảnh như Motion Blur Reduction, Black Frame Insertion, và các thuật toán cải tiến độ mượt mà của chuyển động có thể giảm thiểu hiện tượng bóng mờ. Nếu tivi được trang bị các tính năng xử lý hình ảnh này, khả năng hiển thị cảnh chuyển động nhanh sẽ mượt mà hơn, giảm thiểu hiện tượng bóng mờ.
Tuy nhiên, nếu các tính năng này không được tối ưu hoặc không có trên tivi, hiện tượng bóng mờ vẫn có thể xảy ra, đặc biệt là trong những cảnh chuyển động nhanh.

3. Cách khắc phục tivi bị bóng mờ
Tivi bị bóng mờ có thể gây khó chịu khi xem, đặc biệt là khi hình ảnh không sắc nét và có hiện tượng nhòe. Dưới đây là các bước chi tiết giúp bạn khắc phục tình trạng này.
3.1. Điều chỉnh cài đặt hình ảnh
- Tăng tần số quét (nếu có thể): Tần số quét (refresh rate) cao giúp giảm hiện tượng bóng mờ khi xem các cảnh chuyển động nhanh. Nếu tivi của bạn hỗ trợ điều chỉnh tần số quét, hãy thử tăng nó lên mức cao hơn (ví dụ 120Hz hoặc 240Hz) để cải thiện độ mượt mà của hình ảnh.
- Giảm thời gian đáp ứng (overdrive): Tivi có tính năng “overdrive” để cải thiện tốc độ đáp ứng của các pixel. Việc giảm hoặc điều chỉnh cài đặt này có thể giúp giảm bóng mờ, đặc biệt trong các cảnh chuyển động nhanh.
- Tắt các tính năng xử lý hình ảnh không cần thiết: Các tính năng như giảm nhiễu, cân chỉnh màu sắc tự động có thể gây ra bóng mờ hoặc làm giảm độ sắc nét. Bạn có thể tắt hoặc điều chỉnh mức độ của những tính năng này trong menu cài đặt của tivi.
3.2. Chọn chế độ hình ảnh phù hợp
Tivi thường có nhiều chế độ hình ảnh khác nhau như “Movie”, “Game”, “Sports”, v.v. Mỗi chế độ này sẽ tối ưu hóa các yếu tố như độ sáng, độ tương phản và màu sắc. Để tránh hiện tượng bóng mờ, bạn nên chọn chế độ hình ảnh phù hợp với loại nội dung bạn đang xem. Chế độ “Game” hoặc “Sports” thường có tần số quét cao và giảm độ mờ hơn.
3.3. Nâng cấp tivi
Nếu tivi của bạn vẫn gặp phải tình trạng bóng mờ sau khi điều chỉnh các cài đặt, có thể đã đến lúc nâng cấp. Hãy lựa chọn các mẫu tivi mới với tần số quét cao (120Hz trở lên) và thời gian đáp ứng thấp, điều này sẽ giúp cải thiện hiệu suất hình ảnh, đặc biệt khi xem các cảnh chuyển động nhanh như thể thao hoặc phim hành động.

4. Lưu ý khi mua tivi mới
Mua một chiếc tivi mới không chỉ là việc lựa chọn kích thước màn hình mà còn bao gồm các yếu tố quan trọng về chất lượng hình ảnh, âm thanh và tính năng của sản phẩm. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng giúp bạn chọn được chiếc tivi phù hợp:
4.1. Kiểm tra thông số kỹ thuật về tần số quét và thời gian đáp ứng
Tần số quét và thời gian đáp ứng là hai thông số kỹ thuật quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh và trải nghiệm xem. Tần số quét (refresh rate) là số lần hình ảnh trên màn hình được làm mới trong một giây. Tần số quét cao sẽ giúp hình ảnh chuyển động mượt mà hơn, đặc biệt trong các cảnh hành động nhanh hay khi chơi game.
Thời gian đáp ứng (response time) chỉ thời gian mà các điểm ảnh trên màn hình thay đổi từ màu này sang màu khác. Một thời gian đáp ứng thấp giúp giảm hiện tượng bóng ma (motion blur) trong các cảnh chuyển động nhanh.
4.2. Lựa chọn công nghệ tấm nền phù hợp
Hiện nay, có nhiều công nghệ tấm nền khác nhau như LED, OLED, QLED, và LCD. Mỗi công nghệ mang lại chất lượng hình ảnh khác nhau:
- LED: Tấm nền LED thường có giá cả phải chăng và cung cấp chất lượng hình ảnh ổn định, độ sáng cao, nhưng có thể thiếu độ sâu màu đen so với OLED.
- OLED: Công nghệ OLED mang lại màu đen sâu, độ tương phản cực cao và hình ảnh sắc nét, nhưng thường có giá thành cao hơn và dễ bị burn-in nếu hiển thị hình ảnh tĩnh trong thời gian dài.
- QLED: Đây là phiên bản cải tiến của LED, giúp cải thiện màu sắc và độ sáng. Tuy nhiên, nó vẫn không đạt được độ đen sâu như OLED.
Tùy vào nhu cầu và ngân sách của bạn, hãy lựa chọn công nghệ tấm nền phù hợp.
4.3. Ưu tiên các thương hiệu uy tín
Việc lựa chọn các thương hiệu tivi uy tín như Samsung, LG, Sony, Panasonic sẽ giúp bạn yên tâm hơn về chất lượng và dịch vụ hậu mãi. Các thương hiệu lớn thường xuyên cải tiến công nghệ, mang lại sản phẩm bền bỉ, có độ ổn định cao, đồng thời hỗ trợ người dùng tốt qua các dịch vụ bảo hành, sửa chữa.
Hơn nữa, các thương hiệu này cũng thường xuyên cung cấp các bản cập nhật phần mềm, giúp tivi của bạn duy trì hiệu suất tốt trong suốt thời gian sử dụng.
Trung Tâm Sửa Điện Tử Limosa hy vọng những thông tin trong bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề tivi bị bóng mờ và biết cách xử lý khi gặp phải. Nếu tình trạng bóng mờ nghiêm trọng, bạn nên liên hệ HOTLINE 0776 103 892 để được hỗ trợ.
